Liofitness, quận 8, quan 8, Gym, thể hình, the hinh, Fitness, tập tạ, tap ta, quận 8, quan 8, sự kiệ

Hệ thống chuyển hóa năng lượng của cơ thể con người

Trao đổi chất nó chung là một quá trình mà ở đó cơ thể sử dụng các chất được nạp vào bên ngoài cơ thể con người làm năng lượng để duy trì và nuôi sống cơ thể. Khi chúng ta ăn thức ăn sẽ được đưa vào cơ thể qua một quá trình phân tách và biến đổi sẽ tạo ra năng lượng. Dựa vào định luật bảo toàn năng lương "năng lượng không tự nhiên sinh ra và nó cũng không tự nhiên mất đi nó chỉ chuyển từ dạng này qua dạng khác" chúng ta có thể thấy rằng thức ăn dưới dạng marconutrition (protein - carbonhydrat - fat) sau khi được đưa vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành năng lượng để cơ thể sử dụng và ở đây là ATP

ATP là gì ? ATP (Adenozin triphotphat) là phân tử mang năng lượng, có chức năng vận chuyển năng lượng đến các nơi cần thiết để tế bào sử dụng. Chỉ có thông qua ATP, tế bào mới sử dụng được thế năng hóa học cất giấu trong cấu trúc phân tử hữu cơ. Nếu ví cơ thể con người là bộ máy sinh học thì ATP chính là xăng xe để cơ thể sử dụng làm nhiên liệu trong quá trình vận động. Vì là một cỗ máy luôn vận động và luôn đốt năng lượng nên cơ thể con người có xu hướng luôn cần nạp năng lượng trong suốt cuộc đời để duy trì hoạt động một cách ổn định. Nếu không nạp năng lượng và nguồn ATP bị thiếu hụt để duy trì trạng thái vận động bình thương cơ thể sẽ sử dụng các nguồn năng lượng có sẵn khác bên trong cơ thể để duy trì sự sống như glucose trong máu và protein trong cơ bắp.

ATP trong tập luyện việc sử dụng ATP trong tập luyện sẽ phụ thuộc vào các yếu tố về hệ thống năng lượng hệ thống photphagen hệ thống lactic hệ thống oxy Các hệ thống này khác nhau về các chất sinh ra năng lượng. Khối lượng tối đa mà các chất này có thể được cung cấp công suất : nguồn năng lượng tối đa có thể cung cấp trong một thời gian nhất định.

 1/ Hệ thống photphagen

Cơ bắp của bạn luôn lưu trữ một lượng nhỏ ATP và creatin nhất định. Khi chúng ta vận động thì nguồn năng lượng này sẽ được sử dụng ngay lập tức. Đây là nguồn năng lượng được sử dụng trong giai đoạn đầu tiên của hoạt động cơ bắp Hệ năng lượng photagen có công suất lớn nhất trong 3 hệ, gấp 3 lần hệ latic và 4 lần hệ oxi. Do đó đây sẽ là hệ được sử dụng vào các hoạt động yêu cầu công xuất tối đa trong thời gian ngắn và cực kỳ nhanh như : chạy nước rút, ném, đẩy,..... và đây sẽ là hệ năng lượng được sử dụng trong môn cử tạ rất nhiều. Việc cung cấp năng lượng của hệ này là cực kỳ ngắn ( dưới 12s) và sau đó cơ thể sẽ tự chuyển qua sử dụng hệ thống năng lượng khác nên đây cũng là lý do vì sao khi chúng ta hoạt động nặng và nhanh thì sẽ không thể duy trì trong thời gian dài và sẽ giảm công suất, chậm dần về sau.

2/ Hệ thống lactic

Trong quá trình vận động tương đối dài cơ thể cần một nguồn năng lượng dễ phân giải hơn bằng cách phân giải yếm khí (an aerobic - thiếu oxi) glocose trong máu hoặc trong cơ để sản dinh năng lượng. Phản ứng này sẽ sản sinh ra axit lactic và biểu hiện điển hình là gây mỏi cơ bắp nên ta gọi đây là hệ thống lactic. Lưu ý rằng cơ thể sẽ đồng sử dụng các hệ thống năng lượng này khi chúng ta vận động. Tùy thuộc vào tần suất vận động, thời gian vận động, cũng như khối lượng cơ phải chịu tải mà chúng ta sẽ ưu tiên sử dụng hệ thống nào hơn. Sau khi hệ thống này hết sẽ chuyển qua ưu tiên hệ thống khác phù hợp với hoạt động đó. Đây là phản ứng sảy ra đồng thời chứ không riêng lẻ. Hê thống lactic sẽ bắt đầu hoạt động ngay từ lúc cơ đạt công suất lớn nhất sau 30-40s do đó đây sẽ là hệ thống cung cấp năng lượng chủ yếu cho các hoạt động thể chất kéo dài từ 20s cho tới vài phút. Trong quá trình vận động thì việc đốt hết glycogen trong cơ bắp và trong gan gần như sẽ không bao giời diễn ra. Không phải vì cơ thể không đốt được mà vì axit lactic tiết ra sẽ làm ức chế sự phân giải của glycogen.

 3/ Hệ thống oxi

Đối với các hoạt động có cường độ nhẹ và thời gian diễn ra dài cơ thể được cung cấp oxi đầy đủ (môi trường ưa khí - aerobic). Cơ thể sẽ dùng phản ứng oxi hóa các chất marco nutrition làm năng lượng cho cơ thể vận động. Hệ thống năng lượng này sẽ phân giải 2 chất chính làm năng lượng là đường và chất béo trong cơ thể để cung cấp năng lượng vận động cho cơ thể. 2 chất này khác nhau rõ rệt về công suất cũng như dung lượng Oxi hóa đường sẽ giống với quá trình thủy phân của hệ lactic. Vì quá trình này khác hệ lactic ở việc sử dụng oxi vào nên axit lactic khi sinh ra sẽ được phân giải thành co2 và nước. Dung lượng oxi hóa đường sẽ phụ thuộc vào lượng glycogen lưu trữ trong cơ và gan. Oxi hóa chất béo sẽ sinh ra năng lượng lớn hơn việc oxi hóa đường. Điều này xuất phát từ việc lượng mỡ dự trữ trong cơ thể luôn rất dồi dào ( đối với người khỏe mạnh thì 10-20% cơ thể sẽ là mỡ). Lượng năng lượng này đủ để cơ thể hoạt động trong vài ngày mà không cần ăn.

Dựa vào cách thức vận hành của ATP chúng ta có thể áp dụng chế độ dinh dưỡng cũng như tập luyện phù hợp đối với từng giai đoạn tập luyện khác nhau.